DNA

Invloed van genen op het immuunsysteem

Benieuwd naar wat letterlijk jou jou maakt? Het systeem hierachter ligt verscholen in je DNA en heeft invloed op jouw reactie op infectieziektes, de kans op verschillende aandoeningen, wie voor jou donor kan zijn en hoe gelukkig je bent met je partner.

Het menselijke HLA-complex bevat genen die de immuunfunctie regelen. Bij orgaantransplantaties wordt hiermee bijvoorbeeld een zo goed mogelijke ‘fit’ gezocht.

Ook wordt het in verband gebracht met risico’s op verschillende aandoeningen en hoe goed je lichaam om kan gaan met bepaalde indringers.

Deze rapportage bevat tevens meerdere genen die door vermindering van de antivirale afweer in verband worden gebracht met een ernstiger verloop van COVID. Belangrijke informatie voor (extra) beschermingsmaatregelen en voor de artsen bij ziekte.

Immuunsysteem

Humaan leukocytenantigenen (HLA's) zijn specifieke moleculen, antigenen, die op (bijna) alle lichaamscellen voorkomen. Iedereen heeft een unieke set van deze antigenen en deze helpen het immuunsysteem te bepalen welke cellen van jezelf zijn en welke cellen indringers zijn.
De typering van deze antigenen is daardoor erg belangrijk voor orgaantransplantatie. HLA typering kan ook helpen om specifieke ziekten te identificeren, zoals HLA B27, waarvan bekend is dat het nauw verband houdt met aandoeningen zoals de ziekte van Bechterew.

Invloed van HLA type op:

Orgaan transplantatie

Er zijn twee klassen van HLA moleculen. HLA klasse 1 moleculen zijn aanwezig op elke cel en signaleren aan je immuunsysteem dat het een lichaamseigen cel is en niet een indringer. HLA klasse 2 stimuleert het immuun systeem. HLA moleculen zijn heel specifiek voor elke persoon. Het is dus erg belangrijk bij orgaantransplantaties om een donor te vinden die zo goed mogelijk matcht bij jouw HLA type. Het lichaam van de ontvanger moet namelijk denken dat het nieuwe donororgaan, net als alle andere organen, onderdeel is van je eigen lichaam. Wanneer dit niet het geval is, zal je lichaam het nieuwe orgaan afstoten.

Infecties

Partnerkeuze

Ziektes

Infectieziektes zijn ziektes die veroorzaakt worden door micro-organismen zoals bacteriën, virussen en schimmels. De covid-19 pandemie heeft nogmaals laten zien hoe ernstig infectieziektes kunnen zijn. Andere bekende infectieziektes zijn HIV-aids, hepatitis-C en malaria. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de verschillen tussen personen die zouden kunnen voorspellen hoe ernstig het verloop van de ziekte zal zijn voor die personen. Onderzoek heeft aangetoond dat verschillen in HLA type hierop van invloed kunnen zijn. Zo is er bijvoorbeeld recentelijk aangetoond dat er een type HLA is waarbij een coronabesmetting waarschijnlijk slechter verloopt dan bij mensen met een ander type. Naast het verschil in ziekteverloop is er voor verschillende infectieziektes ook een verband tussen het HLA type en de kans op besmetting.

Iedereen heeft van elk gen twee kopieën, één van je vader en één van je moeder. Dit is ook het geval bij de HLA genen. Bij de HLA genen is het van belang dat de twee kopieën van elkaar verschillen. Mensen met van elk HLA gen twee verschillende variaties lijken namelijk een betere afweer tegen infecties te hebben.
Veel dieren kiezen hun partner onbewust uit door olfactorische signalen. Met deze signalen pikken ze op dat de partner een ander HLA patroon heeft dan zijzelf. Hun nakomelingen zullen dus een gevarieerd HLA type hebben. Het lijkt er op dat dit onbewust bij mensen ook het geval is. Koppels waarbij er verschil zit in het HLA patroon zijn net iets gelukkiger met hun partner en willen net iets meer kinderen dan koppels waarbij dit niet het geval is.

Sinds het HLA systeem ontdekt is wordt er veel onderzoek gedaan naar het verband tussen de verschillende types en verschillende ziektes. Bevolkingsonderzoeken die de afgelopen decennia zijn uitgevoerd, hebben een lange lijst van ziekten bij de mens geïdentificeerd die significant vaker voorkomen bij personen met bepaalde HLA-allelen. Zo is er bijvoorbeeld een verband gevonden bij diabetes type 1, de ziekte van Bechterew, reumatoïde artritis en narcolepsie.
Het mechanisme wat hierachter schuilgaat is nog niet bekend. Het kan zijn dat het fout gaat bij het herkennen van lichaamseigen cellen waardoor sommige delen van je eigen lichaam worden aangevallen. Een andere mogelijkheid is dat deze bepaalde HLA types toevallig altijd samen gaan met andere gen-variaties die verantwoordelijk zijn voor de genetische aanleg voor een aandoening.

Genetische verschillen: indicatie naar verloop COVID

Een infectie met het coronavirus, SARS-CoV2, kan een heel verschillend ziekteverloop opleveren. Er is een grote groep mensen die bijna geen symptomen vertonen, maar er is ook een groep waarbij het virus veel schade aanricht en ervoor zorgt dat de patiënt op de IC terecht komt of zelfs overlijdt. Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar wat een verschil kan veroorzaken in de mate van infectie. Er zijn dan ook nog vele studies in volle gang om te zien of er erfelijke factoren een rol spelen.

Er komen steeds meer onderzoeken naar buiten over mogelijke voorspellende factoren voor een ernstig ziekteverloop. Zo is er een studie die aangaf dat 3,5% van de onderzochte mensen met een ernstig ziekteverloop mutaties had in genen die onderdeel zijn van de antivirale afweer. Bij zeker 10% van alle onderzochte mensen met een ernstig ziekteverloop zijn er foutieve antilichamen gevonden die in plaats van de geïnfecteerde cellen de signaalstoffen van de antivirale afweer zelf afbreken, waardoor de afweer respons niet goed meer kan plaatsvinden. Bij deze eerste 3,5% zijn de genen in kaart gebracht die de fout veroorzaken. Er is een groep van 13 genen (waaronder TLR3, IRF9 en IFNAR) waarbij een mutatie ervoor zorgt dat de antivirale afweer niet goed meer werkt. Over deze genen kunnen we helaas nu nog niet rapporteren.

In onze rapportage kunnen we wel rapporteren over de verschillen in HLA moleculen en hoe deze een ziekteverloop kunnen voorspellen. Zo is er een HLA type dat minder goed is in het binden aan SARS-CoV2 waardoor er minder goed een immuunreactie kan optreden. Ook zijn er verbanden aangetoond tussen iemands HLA type en de kans op overlijden. Beide voorspellende HLA types zijn opgenomen in onze rapportage.

Zodra er meer onderzoek naar voren komt zullen wij dit natuurlijk altijd toevoegen aan onze rapportage.

In jouw DNA ligt het HLA type vast

In jouw DNA is bepaald welke HLA moleculen je bezit. Dit HLA type heeft invloed op verschillende processen binnen je immuunsysteem. Doordat het een belangrijke rol binnen je immuunsysteem vervult, heeft het veel invloed op hoe je lichaam reageert op verschillende indringers en kan het invloed hebben op de kans op verschillende aandoeningen.

Deze test geeft je een rapportage over jouw HLA complex. De genen die gerapporteerd worden zijn HLA klasse 1 A, B en C en HLA klasse 2 DPA, DPB, DQA, DQB, DRB3 en DRB5.

Patiënt reviews over de DNA test